Ο COVID-19 είναι μια υπενθύμιση ότι η ανθρώπινη υγεία συνδέεται με την υγεία του πλανήτη.

Οι κορωνοϊοί είναι ζωονόσοι, δηλαδή μεταδίδονται μεταξύ ζώων και ανθρώπων. Αποτελούν το εβδομήντα πέντε τοις εκατό όλων των αναδυόμενων μολυσματικών ασθενειών. Για να αποτρέψουμε μελλοντικές εστίες, πρέπει να αντιμετωπίσουμε τις απειλές για τα οικοσυστήματα και την άγρια ​​ζωή, συμπεριλαμβανομένων των απωλειών οικοτόπων, του παράνομου εμπορίου, της ρύπανσης και της κλιματικής αλλαγής. Δεδομένων αυτών των διαπιστώσεων και παραδοχών, οι ειδικοί επιστήμονες καλούν τις κυβερνήσεις να επικεντρωθούν στην πρόληψη και όχι στην αντιμετώπισή τους, να επενδύσουν στη δημόσια υγεία, τη βιωσιμότητα των καλλιεργειών, το τέλος της υπερεκμετάλλευσης της άγριας πανίδας και τη μείωση της κλιματικής αλλαγής. Μόνο έτσι θα σταματήσουν τις μελλοντικές πανδημίες.

​

Το Πρόγραμμα Περιβάλλοντος των Ηνωμένων Εθνών (UNEP) και το Διεθνές Ινστιτούτο Έρευνας για την Κτηνοτροφία (ILRI) διατυπώνουν ότι, εάν οι χώρες δεν λάβουν δραματικά μέτρα για τον περιορισμό των ζωονοσογόνων μολύνσεων, τα παγκόσμια κρούσματα όπως ο COVID-19 θα γίνουν πιο συνηθισμένα. «Οι άνθρωποι ανατρέχουν στην πανδημία της γρίπης του 1918-1919 και πιστεύουν ότι τέτοιες εστίες ασθένειας συμβαίνουν μόνο μία φορά στον αιώνα», λέει ο Maarten Kappelle, επικεφαλής επιστημονικών εκτιμήσεων στο UNEP. «Αλλά αυτό δεν ισχύει πλέον. Εάν δεν αποκαταστήσουμε την ισορροπία μεταξύ του φυσικού κόσμου και του ανθρώπινου, αυτές οι εστίες θα γίνονται ολοένα και πιο διαδεδομένες». 

 

Στην έκθεση με τίτλο "Πρόληψη της επόμενης πανδημίας: Ζωονόσοι και πώς να σπάσει η αλυσίδα μετάδοσης", που δημοσίευτηκε στις 6 Ιουλίου 2020, το UNEP και το ILRI παροτρύνουν τις κυβερνήσεις να υιοθετήσουν μια διατομεακή και διεπιστημονική προσέγγιση με την ονομασία One Health. Καλεί τα κράτη όχι μόνο να υποστηρίξουν τα συστήματα υγειονομικής περίθαλψης των ζώων τους, αλλά και να αντιμετωπίσουν παράγοντες όπως η υποβάθμιση του περιβάλλοντος και η αυξημένη ζήτηση για κρέας, που διευκολύνουν τις ασθένειες να μεταπηδήσουν είδη. Συγκεκριμένα, ενθαρρύνει τα κράτη να προωθήσουν τη βιώσιμη γεωργία, να ενισχύσουν τα πρότυπα ασφάλειας των τροφίμων, να παρακολουθήσουν και να βοηθήσουν στη βελτίωση των παραδοσιακών αγορών τροφίμων, να επενδύσουν στην τεχνολογία για τον εντοπισμό των επιδημιών και να παράσχουν νέες ευκαιρίες απασχόλησης σε άτομα που εμπορεύονται άγρια ​​ζώα. Προτρέπει τα κράτη να επενδύσουν στον τερματισμό της υπερβολικής εκμετάλλευσης της άγριας ζωής και άλλων φυσικών πόρων, στην αντιστροφή της υποβάθμισης της γης και στην προστασία της υγείας των οικοσυστημάτων. Μέρος αυτής της διαδικασίας είναι η επείγουσα υιοθέτηση ολοκληρωμένης εμπειρογνωμοσύνης και πολιτικής για την υγεία των ανθρώπων, των ζώων και του περιβάλλοντος.

Ο πιο αδύναμος κρίκος στην αλυσίδα είναι η περιβαλλοντική υγεία. Και αυτό πρέπει να διορθωθεί. Η υγεία του ανθρώπου, η υγεία των ζώων και η υγεία του πλανήτη δεν μπορούν να διαχωριστούν. Το κρίσιμο συμπέρασμα της έκθεσης είναι ότι η ανθρωπότητα πρέπει επειγόντως να ασχοληθεί εκτός από τις οικονομικές και υγειονομικές επιπτώσεις της πανδημίας του νέου κορωνοϊού, με τις περιβαλλοντικές του αιτίες.

​

Η έκθεση προσδιορίζει δέκα πρακτικά βήματα που μπορούν να λάβουν οι κυβερνήσεις για να αποτρέψουν μελλοντικές εστίες από ζωονόσους:

• Επένδυση σε διεπιστημονικές προσεγγίσεις, συμπεριλαμβανομένης της One Health.

• Διεύρυνση της επιστημονικής έρευνας για ζωονόσους

• Βελτίωση των αναλύσεων κόστους-οφέλους των παρεμβάσεων ώστε να συμπεριληφθεί πλήρης λογιστική καταγραφή των κοινωνικών επιπτώσεων των ασθενειών.

• Ευαισθητοποίηση σχετικά με τις ζωονόσους

• Ενίσχυση των πρακτικών παρακολούθησης και ρύθμισης που σχετίζονται με ζωονόσους, συμπεριλαμβανομένων των συστημάτων τροφίμων.

• Ενθάρρυνση βιώσιμων πρακτικών διαχείρισης γης και ανάπτυξη εναλλακτικών λύσεων για την επισιτιστική ασφάλεια και τα μέσα διαβίωσης που δεν βασίζονται στην καταστροφή των οικοτόπων και στη βιοποικιλότητα.

• Βελτίωση της βιοασφάλειας και του ελέγχου, εντοπισμός βασικών παραγόντων των αναδυόμενων ασθενειών στην κτηνοτροφία και ενθάρρυνση αποδεδειγμένων μέτρων διαχείρισης και ελέγχου των ζωονόσων.

• Υποστήριξη της αειφόρου διαχείρισης τοπίων και θαλασσίων τοπίων που ενισχύουν τη βιώσιμη συνύπαρξη γεωργίας και άγριας ζωής.

• Ενίσχυση των ικανοτήτων των ενδιαφερομένων για την υγεία σε όλες τις χώρες

• Λειτουργικοποίηση της προσέγγισης One Health στο σχεδιασμό, υλοποίηση και παρακολούθηση χρήσης γης και βιώσιμης ανάπτυξης, μεταξύ άλλων τομέων.

​

​

​

Πηγές:

1. Εκθεση "Πρόληψη της επόμενης πανδημίας: Οι ζωονόσοι και πώς να σπάσει η αλυσίδα μετάδοσης"            του Περιβαλλοντικού Προγράμματος των Ηνωμένων Εθνών ( UNEP ) και του Διεθνούς Ινστιτούτου Έρευνας για την Κτηνοτροφία ( ILRI )

2. https://www.unep.org/